کد مطلب:32266 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:13

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اگر در اين آيه خداوند برتري انسان را ثابت كند، آيا ميتوان گفت اجنّه موجوداتي هستند كه به كمال دست نمييابند؟

1. با مراجعه به قرآن، صفاتي از جمله ويژگيهاي زير را دربارة جنّ مييابيم:

الف. داراي علم، ادراك، تشخيص حق از باطل، و قدرت منطق و استدلال هست و مستند اين ادعا، آيات سورههاي جن والرحمن است.

ب. داراي تكليف و مسئوليت است و مستند نيز، همان آيات پيش گفته ميباشد.

ج. گروهي از آنها مؤمن صالح، و گروهي نيز كافرند: وَ أَنَّا مِنَّا الصَّـَـلِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذَ َلِكَ كُنَّا طَرَآغقَ قِدَدًا ;(جن،11) و اين كه در ميان ما، افرادي صالح و افرادي غيرصالحند.

د. آنها داراي حشر و نشر و معادند: وَ أَمَّا الْقَـَسِطُونَ فَكَانُواْ لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ;(جن،15) و امّا ظالمان (از ما)، آتش گيره و هيزم دوزخند.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 25، ص 154، دارالكتب الاسلامية.)

و بالاخره از آيات قرآن، به ويژه سورة جن، اكثر ويژگيهاي انسان، همچون مختار بودن، آزمايش شدن و... دربارة جن استفاده ميشود.

2. با توجه به ويژگيهاي مزبور، معلوم ميشود جن با انسان، صفات مشترك فراواني دارد، مهمترين آنها كه او را تقريباً در رديف انسان قرار ميدهد، تكامل اختياري جن است.

3. با وجود ويژگيهاي فراوان مشترك ميان انسان و جن، از آيات شريف مربوط به آفرينش انسان، به ويژه آيه شريف اني جاعل في الارض خليفة، معلوم ميشود جن، شايستگي جانشين از خداوند را ندارد. آيه شريفي كه از مهمترين گونه آفرينش انسان سخن ميگويد.(تين، 4.) نيز، بدين معناست كه او، استعداد چنين جايگاهي را داراست; چرا كه منظور از احسن تقويم در آيه مزبور توانايي دست يابي به بالاترين مرتبه حيات، يعني سعادتمند و جاوداني نزد خداوند است.(الميزان، علامه طباطبايي، ج 20، ص 319، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.) هر چند مقتضاي ويژگيهاي بر شمرده در جن نيز، چنين است، اما به نظر ميرسد با توجه به تصريح قرآن، مبني بر خليفه بودن انحصاري انسان از خداوند، ديگر جن، تا اين اندازهاز كمال، نميتواند دست يابد، در حقيقت با وجود زمينههاي كمال يابي مشترك جن با انسان، ولي زمينههاي مزبور تا بدان اندازه نيست كه شايستگي جانشيني خداوند بر زمين را پيدا كند.